Πολλές φορές στις οικογένειες προκύπτουν θέματα που με κάποιον τρόπο επηρεάζουν όλα τα μέλη, καθώς οι αλλαγές και οι δυσκολίες της ζωής έχουν συναισθηματικές επιδράσεις σε ολόκληρη την οικογένειας. Την οικογένεια (πυρηνική, εκτεταμένη, μονογονεϊκή) σήμερα την ορίζουμε με την ευρεία έννοια, με πολύ απλά λόγια θα την περιέγραφα σαν ένα σύστημα όπου οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν και αισθάνονται συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Είτε γιατί έχουν αποφασίσει να συμβιώσουν και έχουν δημιουργήσει οικογένεια είτε γιατί έχουν αποκτήσει μαζί παιδιά αλλά δεν ζουν μαζί, ακόμα και στην περίπτωση που νιώθουν οικογένεια επειδή αισθάνονται συνδεδεμένοι για μια ζωή.
Η οικογενειακή θεραπεία είναι η ψυχοθεραπευτική διαδικασία κατά την οποία όλα ή κάποια από τα μέλη της οικογένειας παρευρίσκονται στις συνεδρίες, ανάλογα με το τι είναι βοηθητικό στην κάθε περίπτωση.Η οικογενειακή θεραπεία δημιουργεί ένα ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο τα μέλη της οικογένειας μπορούν να μάθουν καινούριους τρόπους για να διαχειρίζονται τις δυσκολίες και τα προβλήματα που προκύπτουν. Εστιάζει περισσότερο στις σχέσεις μεταξύ των μελών και αντιμετωπίζει την οικογένεια σαν ένα «όλον», όπου το ένα μέλος επηρεάζει το άλλο και όχι σαν ένα σύνολο από ξεχωριστά μέλη, ασύνδετα μεταξύ τους.
Η οικογενειακή θεραπεία είναι ωφέλιμη όταν, γίνεται μια αποκάλυψη στην οικογένεια από ένα μέλος της, όταν υπάρχει κάποιο παιδί που εμφανίζει δυσκολίες και η συζήτηση με όλη την οικογένεια κρίνεται απαραίτητη και χρήσιμη ή όταν η επικοινωνία είναι δύσκολη και τότε ο οικογενειακός θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει την οικογένεια να μιλήσει πιο ανοιχτά. Επίσης, μια οικογένεια μπορεί να αναζητήσει οικογενειακή θεραπεία ή να κάνει κάποιες συνεδρίες όταν καλείται να διαχειριστεί προβλήματα συμπεριφοράς κάποιου μέλους, συναισθηματικές δυσκολίες, σημαντικές αλλαγές στη δομή της οικογένειας (ερχομός νέου παιδιού, διαζύγιο, απώλεια κ.α.). Σε αυτές τις περιπτώσεις ίσως είναι χρήσιμο να γίνουν ορισμένες οικογενειακές συνεδρίες ώστε να ενισχυθεί ο διάλογος, η κατανόηση και η συνεργασία.
